"شخصیتها و فضاها، گفتارها و موقعیتها هر یک به نوع خود، تا اندازه هایی منطقی امکان بسط و گسترش دارند؛ اگر بیشتر از آن کشیده شوند می ترکند و نابود می شوند! اگر هم کمتر از آن، باد شوند می پژمرند و نازیبا برجا می پوسند و رنجورانه در رویای بالقوّه های خویش تباه می گردند.
یک نویسنده باید حدود گسترش هر چیز را در دامنه ی واژگان آثارش بیابد و روشن سازد:
این شخصیت چقدر در ذات خود، امکان بار بردن، اندیشیدن یا کوشیدن را دارد؟
این فضا تا چه اندازه جا دارد که باز شود یا با واژگانی مبهم رها گردد؟
این جا، آن جا، این گفته ها و آن گفته ها چیست اند؛ از کجایند و تا چه حدودی امکان بسط و وصف شدگی را با خود دارند؟
برخی فکر می کنند این روندی ست از نویسنده به اثر؛ حال آنکه واژگون آن پُرکاربردتر است! امکان بسط، ماجرایی ست از اثر به نویسنده و درون خودِ اثر و اجزاء ذاتی آن. امکانِ گسترده شدنِ به اندازه، هرگز به فرمان نویسنده نیست همانطور که در جهان عینی نیز اشیاء هستند که حدود را تعیین می کنند. یک بادکنک به ظرفیت خود باد می پذیرد نه به میل کودک باد دهنده ای که شاید دوست دارد به قدر کره ی زمین، آن را بزرگ و بزرگتر کند!
یک تکه خمیر نان لواش، هر قدر هم توسط نانوا، وَرز داده و مالیده شود باز تا نازکترین حدّ ممکنش در ذات حجمی و جنسی خود، قابلیتی دارد که بیش از آن نمی شود وَرزَش داد و درازش کرد ولو اینکه نانوا دست به دعا باشد که آن نان آنقدر بزرگ بشود که او را از آن کرانه ی سوزان، یک بار و برای همیشه آسوده سازد!
حال چگونه است که برخی می پندارند هر چه آنها بخواهند اثر کِش می آید و هرجا آنها ببُرّند، تمام می شود؟!
قابلیّت هر اثر در خود اوست و نه در دلخواهِ آشکارگرانِ آن.
تنها نتیجه ی کم یا زیاد گستردن یک اثر، تخریب آن و از دست رفتن اوست و نه هیچ حاصل دیگر! اما نویسنده ی ناخداوَش، هماره خویشتن را در کشتی اثرش آماده می دارد در برابر توفانهای در راه یا ساحل های در پیش و درست پیش از برخورد با هر صخره، سُکّان را می چرخانَد. "
متن شانزدهم
از کتاب نوشتن درباره ی نوشتن: تصویر یک روح»
نشر موج - آ.آ
ی ,یک ,نویسنده ,امکان ,اثر ,باد ,از آن ,و نه ,اوست و ,بسط و ,امکان بسط
درباره این سایت